خبرنامه 35
اخبار ملی و بین‌المللی در حوزه شناخت و معرفی: ایران فرهنگی، آثار و صنایع دستی و فرهنگی ایرانی و ایرانشناسان داخلی و خارجی
انتشار ویژه‌نامه نمایشگاه نقاشی «تبادلات فرهنگی ایران و ژاپن» در نشریه «پنجره هنر» ژاپن
برای نخستین‌بار نمایشگاه نقاشی «تبادلات فرهنگی ایران و ژاپن»، دوازدهم تیرماه 1400، با نمایش بیش از 36 اثر هنری از ۸ شخصیت هنرمند و برجسته ژاپنی و علاقه‌مند به ایران و خلق آثاری ویژه با موضوع جاذبه‌های گردشگری و فرهنگی با عنوان «ایران زیبا» در آستانه المپیک ۲۰۲1 توکیو از سوی رایزنی فرهنگی ایران در ژاپن در محل سالن فردوسی سفارت کشورمان افتتاح و تا (17 تیرماه) به مدت 5 روز ادامه یافت. این رویداد فرهنگی و هنری در نشریه معتبر هنری «پنجره هنر» ژاپن متعلق به شرکت فرهنگی و هنری «دوست زندگی» که به انتشار گسترده برنامه‌ها و رویدادهای مهم فرهنگی و هنری در ژاپن در 278 صفحه می‌پردازد نیز منعکس شد و بازتاب یافت.
این نشریه در شماره 454 خود و در صفحه 155 با اختصاص یک صفحه کامل، به رویداد رایزنی فرهنگی کشورمان پرداخت و با اشاره به اینکه برای اولین‌بار نمایشگاه نقاشی تبادلات فرهنگی ایران و ژاپن با هدف ایجاد پلی بین دو کشور برگزار شده است، به حضور شخصیت‌های معتبر از جمله هنرمندان انجمن استقلال اشاره کرد. همچنین، در کنار برخی از آثار مهم هنرمندان، تصاویر تعدادی از تابلوهای مرتبط با ایران، از جمله: کویرهای ایران، تهران، تخت‌جمشید و...، آثاری از هنرمندان شرکت‌کننده در نمایشگاه، در این مجله معتبر به نمایش درآمد.
به همت رایزنی فرهنکی کشورمان در یونان؛ صفحه حمایتی مسیرهای پارس در فیسبوک راه‌اندازی شد
با حمایت رایزنی فرهنگی ایران در آتن، صفحه «مسیرهای پارس» در فیسبوک، پرمخاطب‌ترین شبکه اجتماعی در یونان، راه اندازی شد. این صفحه توسط خانم دسپینا پسومیادی مترجم و استاد زبان انگلیسی راه‌اندازی شده و ایشان مدیریت و تولید محتوی آنرا بر عهده دارد. وی از علاقه‌مندان به فرهنگ و هنر ایران زمین است و سابقه همکاری با رایزنی فرهنگی در زمینه ترجمه آثار مختلف را داشته است. ایشان همچنین در دوره‌های آموزش زبان فارسی حضور داشته و تا حدودی با این زبان آشنایی دارد.
در این صفحه که بیش از 2400 دنبال‌‌کننده دارد، روزانه حداقل دو پست به صورت دو زبانه (انگلیسی و یونانی) منتشر میشود. عمده مباحث منتشر شده در این صفحه شامل موضوعات فرهنگی، ادبی، هنری، تاریخی و گردشگری است. از محورهای مهم این صفحه توجه به موضوعات تمدنی است و از نام پارس نیز به دلیل آشنایی ذهن یونانیان با این عنوان استفاده شده است. این صفحه صرفا با نظارت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در یونان به فعالیت می پردازد و هیچگونه ارتباطی با صفحات رسمی این نمایندگی ندارد. برای حمایت از صفحات اجتماعی فعال در حوزه ایران پیشتر دستورالعملی به زبان یونانی تهیه و به دوستان و علاقه‌مندان به فرهنگ و تمدن ایران زمین اعلام شده است. منطبق بر این دستورالعمل، علاوه بر موضوعات مورد نظر و شیوه فعالیت، صرفاً از صفحاتی حمایت خواهد شد که بیش از 2000 دنبال کننده فعال و واقعی داشته باشند. از بین کسانی که در این زمینه به فعالیت پرداخته‌اند، تاکنون فقط صفحه مسیرهای ایران براساس شاخص‌های مورد نظر واجد شرایط حمایت این نمایندگی شناخته شده است. پیوند این صفحه عبارتست از:
https://www.facebook.com/Paths-of-Persia-368617353415
در نت‌گپ یونسکو مطرح شد: تیرگان؛ جشنی در بزرگداشت پیروزی الهه «آب» بر اهریمن «خشکسالی»
سیداحمد محیط‌طباطبایی، پژوهشگر، با اشاره به ریشه تاریخی و اساطیری جشن «تیرگان» در آیین‌های ایران، گفت: این جشن را از یک سو انقلاب تابستانی و جشن آغاز فصل گرما می‌دانند و از دیگر سو در روایات اسطوره‌ای آن را به مساله آب و بزرگداشت پیروزی الهه «آب» بر اهریمن «خشکسالی» مرتبط دانسته‌اند.
چهل‌ونهمین برنامه نت‌گپ یونسکویی تحت عنوان «تیرباد؛ آیین تیرگان در فرهنگ تاریخی ایران» به همت «باشگاه نوروز» کمیسیون ملی یونسکو، بیستم تیرماه جاری به‌صورت مجازی در برنامه زنده اینستاگرام کمیسیون ملی یونسکو برگزار شد. محقق، پژوهشگر و رئیس باشگاه نوروز در جایگاه میزبان این برنامه مجازی گفت: جشن «تیرگان» یکی از آیین‌هایی قدیمی و تاریخی ایران است که برگزاری آن به پیش از اسلام بازمی‌گردد. براساس تقویم تاریخی کشورمان در روز ۱۳ تیر که نام روز و ماه یکی می‌شد، این روز را جشن می‌گرفتند. براساس روایت‌های مختلف از روز ۱۰ تیر درباره جشن تیرگان صحبت میشود. ریشه این جشن را هم انقلاب فصل تابستانی، در برابر انقلاب ربیع در ابتدای فصل بهار دانسته‌اند. این جشن را آغاز فصل گرما می‌دانند که در مناطقی از ایران به‌عنوان جشن کشاورزی، بزرگداشت آن برگزار میشود. سیداحمد محیط طباطبایی ادامه داد: در روایت دیگر این جشن را به مسأله آب و باران مرتبط و ناشی از نبرد الهه تیشتر یا الهه باران با دیو خشکسالی دانسته‌اند. در روایت دیگری که در کتاب ابوریحان بیرونی آمده است، این روز را روز قلم در ایران باستان دانسته‌اند.
همچنین، حجت‌الله ایوبی دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران نیز در این نشست عنوان کرد: باشگاه‌های یونسکو در ایران نوپا هستند؛ هرچند در کشورهای دیگر سال‌هاست که این باشگاه‌ها فعال هستند، اما تنها دو سال از عمر باشگاه‌های کمیسیون ملی یونسکو- ایران می‌گذرد. باشگاه نوروز یکی از باشگاه‌های جدیدالتأسیس ما است، که همواره آرزوی تشکیل آن را داشتیم، چرا که مهد نوروز، ایران عزیز است.
وی با اشاره به تجربه برگزاری دو دوره جشن نوروز به همت کمیسیون ملی یونسکو- ایران، افزود: برنامه‌های مرتبط با نوروز یکی جشن نوروز است که با سیزده به‌در تمام میشود، اما دیگر آیین‌های آن در طول سال برقرار است. جشن تیرگان جشن بسیار زیبایی است. نیاکان ما چقدر فرهیخته و خوش‌ذوق بوده‌اند که برای نبرد فرشته آب با اهریمن خشکسالی هم جشن ترتیب داده‌اند.
ایوبی با اشاره به اهمیت مساله آب در دنیای امروز، ادامه داد: یونسکو برنامه‌های مختلفی ترتیب داده تا مردم قدر آب را بدانند. نیاکان ما اما از هزاران سال پیش برای پیروزی آب بر خشکسالی جشن می‌گرفته‌اند. یعنی آب را می‌فهمیده‌اند و قدر می‌دانستند. این جشن‌های ملی که برخی شاید فراموش هم شده باشند، نشان می‌دهد چقدر مردمان ما مردمان شادی بوده‌اند. برای مناسبت‌های کاشت، داشت و برداشت آیین درست می‌کردند و جشن می‌گرفتند. این جشن‌ها را امروز جشنواره می‌گویند و خیلی از کشورهای دنیا مهد جشنواره‌های متعدد شده‌اند تا به بهانه‌های مختلف مردم را گردهم آورند. نیاکان ما هم این میراث‌های کهن را برای ما به یادگار گذاشته‌اند، که یکی از این میراث‌ها، آیین نوروز است.
وی افزود: کشورهای منطقه متأسفانه در زمینه‌هایی اختلافات متعددی با هم دارند؛ اما به بهانه نوروز، کشورهایی که در هیچ بهانه دیگری حاضر نیستند دورهم جمع شوند، در پرونده نوروز که ایران پیشنهاد دهنده آن بود، گردهم آمده‌اند. ۱۲ کشور در پرونده نوروز جمع شده و آماده‌اند هر سال به همین بهانه برنامه مشترک داشته باشند.
ایوبی تأکید کرد: درصدد هستیم آیین‌های دیگری که ایران‌فرهنگی و حوزه تمدن ایران بزرگ را می‌تواند احیا کند، زنده کنیم. یکی از کارهای باشگاه نوروز همین خواهد بود. ما مردمانی متفاوت، کهن‌سال، دیرپا، متمدن هستیم و باید نشانه‌های این تمدن ایرانی و اسلامی را زنده و احیا کنیم.
در ادامه محیط طباطبایی جشن‌هایی از جنس تیرگان را فراتر از جشن دانست و آنها را حرکت‌هایی مدنی در راستای نزدیکی بیشتر مردم به یکدیگر توصیف و سپس از ژاله آموزگار محقق و پژوهشگر حوزه اساطیر و فرهنگ ایران باستان و عضو شورای سیاستگذاری باشگاه نوروز برای همراهی در این گفتگو دعوت کرد.
ژاله آموزگار در این زمینه ضمن اشاره به صحبت‌های دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران گفت: تنها با فرهنگ است که ملت‌ها می‌توانند به یکدیگر نزدیک شوند. هر چه فرهنگ گسترده‌تر شود، جنگ‌ها کمتر میشود.
وی با اشاره به سابقه جشن تیرگان توضیح داد: در گاه‌شمار باستانی ما، ۳۶۵ روز سال به ۱۲ ماه ۳۰ روزه تقسیم می‌شد. ۵ روز و چند ساعت باقی‌مانده از طول مدت گردش زمین، «پنجه دزدیده» نام داشت، که بعدها به «خمسه مسترقه» معروف شد. این ۱۲ ماه همان نام‌هایی را داشتند که امروز هم دارند، اما «هفته» به مفهوم امروزی، وجود نداشت. روزها هر کدام نامی داشتند و تقارن نام روز و نام ماه، زیربنای یک جشن ماهانه می‌شد. از آنجا که نام‌گذاری ماه‌ها از منطقی متناسب با رویدادهای طبیعی پیروی می‌کرد، تقارن روز تیر از ماه تیر یعنی سیزدهمین روز از ماه اول تابستان، به‌دلیل مناسبت‌هایی طبیعی قابل تفسیر است.
این پژوهشگر ضمن اشاره به اینکه بیشتر ایرانشناسان نام تیر را غربی‌شده نام تیشتر یا همان ایزد باران می‌دانند، به تشریح نبرد الهه باران با اهریمن خشکسالی و نیز داستان آرش کمانگیر و نسبت آن با جشن تیرگان پرداخت.
آموزگار در ادامه روز قلم را مناسبت دیگر برای روز تیرگان عنوان کرد و براساس متون کهن و مستنداتی از نوشته‌های ابوریحان بیرونی به ارائه توضیحاتی در این زمینه پرداخت.
فلسفه آب‌بازی در جشن تیرگان از دیگر سرفصل‌هایی بود که آموزگار براساس متن ابوریحان بیرونی نکاتی را درباره آن مطرح کرد. رسم «درست کردن دست‌بند تیر و باد» هم از رسوم تازه‌تر جشن تیرگان است، که در این برنامه به آن اشاره شد.
این پژوهشگر با اشاره به برگزاری جشن تیرگان در دو نوبت گفت: اولین جشن در ۱۳ تیر به نام تیرگان کوچک و دومی در روز ۱۴ تیر به نام تیرگان بزرگ برگزار می‌شد. این جشن‌ها ۶ روز ادامه داشت و مناسبت آن رسیدن خبر به زمین خوردن تیر آرش و تعیین مرز ایران و توران بود.
ما سرزمین جشن‌ها بودیم. به هر مناسبتی آوای شادی سرمی‌دادیم و آیین‌های‌مان را همچون گیاهی در پناه سنگ، با پوششی از جشن و شادمانی از دیرباز تا امروز زنده نگه داشتیم. جشن تیرگان هم که آیینی کهن و سنتی دیرپاست، باشد که جاودانه بماند.
در بخش بعدی، سید مصطفی فاطمی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان یزد درباره برگزاری آیین تیرگان در این شهر توضیح داد: یزد به دلیل همزیستی مسلمانان، زرتشتیان و یهودیان، شرایط متفاوتی دارد و معمولا آیین‌ها و مراسم‌ها در آن به‌صورتی باشکوه برگزار میشود. همگرایی در میان اقوام مختلف در این شهر وجود دارد. ما در آیین عاشورا و تاسوعا شاهد حضور زرتشتیان هستیم و در مراسم‌های مرتبط با زرتشتیان، شاهد حضور مسلمانان هستیم.
وی با اشاره به برگزاری جشن‌های مختلف در شهر یزد گفت: در جشن تیرگان هم آیین خاصی در شهر یزد برگزار میشود. روایت مشهود و معروف در شهر یزد درباره جشن تیرگان این است که بعد از ۷ سال خشکسالی در زمان پادشاهی فیروز در روز ایزد باران، بارانی می‌بارد و مردم به همین مناسبت جشن و شادی برپاکردند.
فاطمی با اشاره به اینکه «محل‌هایی که جوی آب دارد، محل‌های مناسب‌تری برای برگزاری جشن‌ها در یزد است» به معرفی برخی مناطق این شهر که جشن‌های تیرگان در آن برگزار میشود، پرداخت. اشاره به شعرخوانی و بازخوانی متون ادبی کهن برای بزرگداشت روز قلم هم از دیگر نکاتی بود که وی بدان پرداخت.
فاطمی درباره برگزاری مراسم «تیرباد» در سال جاری هم گفت: امسال هم مراسم‌هایی برگزار شد اما نه به شکل همگانی که هر سال در کوچه‌ها برگزار می‌شد. ما امسال مراسم زنان زرتشتی را در محله زرتشتیان داشتیم. مراسم جشن‌خوانی و فال کوزه هم در سایر نقاط برگزار شد، اما به‌دلیل شرایط کرونایی همه این آیین‌ها به شکل محدودتر از همیشه بود و صورت عمومی همیشگی را نداشت.
محیط طباطبایی در پایان این نشست به جمع‌بندی نکات مطرح‌شده پرداخت و گفت: در این گفت‌وگو به افسانه و اساطیر اشاره شد؛ وقتی درباره اساطیر صحبت میشود درواقع از حقیقتی که در گذشته بوده، صحبت می‌کنیم این حقیقت در طی زمان و قرون و اعصار به‌شکل روایی درآمده که به آن اسطوره می‌گوییم پس اسطوره‌ها ریشه در حقیقت دارند؛ مثلاً داستان آرش و تیر که به تیرگان منسوب میشود در تاریخ حقیقی ما رواتگر این داستان است که: پس از آنکه کشور ما به دست یونانی‌ها تسخیر شد سلسله اشکانیان که اولین پادشاه آن را اشک اول می‌نامند دوباره حکومت ایرانی را احیا کرد و می‌دانیم که اشکانیان به تیراندازی شهره هستند؛ این تیراندازان اشکانی مرزهای ایران را احیا کرده و حکومت ایران را شکل دادند. بنابراین حقیقت تاریخ و افسانه و روایت به شکلی قرار می‌گیرد که سنت و آنچه که برای جامعه مدنی ما می‌تواند مفید باشد، باقی می‌ماند و تا به این روزگار ادامه می‌یابد.
وقتی به موارد دیگر این جشن می‌پردازیم مثل مسأله آب را می‌بینیم که در تمام سنت‌ها و آیین‌های ایرانی همیشه رکن بسیار مهمی دارد؛ آب به معنای پاکی و تقدس است و مهم‌تر از آن حفظ و ارج نهادن به آب است. امروزه یکی از بزرگترین مشکلات ما دور شدن از همین فرهنگ نگهداری و مدیریت سنتی از آب است. آنچه اتفاق افتاد دور شدن از این سنت‌ها و رفتارهای ناشایست ما با آب است؛ به همین ترتیب با بحران آب مواجه شدیم.
برگزاری وبینار علمی رهیافتی به ادبیات تطبیقی در تونس
نشست وبیناری رهیافتی به ادبیات تطبیقی: گذاری بر اندیشه‌های عرفانی در ادبیات فارسی و عربی بین عبدالرحمن جامی و ابن‌عربی و ابن فارض، بیست و هشتم تیرماه 1400 برگزار میشود. با توجه به اهمیت گسترش ارتباطات علمی بین اساتید دانشگاه‌های ج.ا.ایران و تونس و در چارچوب همکاری‌های علمی و دانشگاهی، نشست علمی وبیناری: «رهیافتی به ادبیات تطبیقی: گذاری بر اندیشه‌های عرفانی در ادبیات فارسی و عربی بین عبدالرحمن جامی و ابن عربی و ابن فارض» با همکاری رایزنی فرهنگی سفارت ج.ا.ایران و دانشگاه علامه طباطبائی برگزار خواهد شد.
در این نشست، صادق خورشا، استاد ادبیات تطبیقی و مترجم بخش زبان و ادبیات عربی دانشگاه علامه طباطبائی و خالد بن‌ولید الطرودی، استاد دانشگاه زیتونه و مدیر مرکز پژوهشهای اسلامی قیروان سخنرانی خواهند کرد. زمان: دوشنبه 28/4/1400، ساعت: 17 تا 19 به وقت تهران. علاقه‌مندان می توانند از طریق لینک زیر در نشست مذکور
شرکت نمایند:
https://meeting.atu.ac.ir/ch/arabic2
با همکاری مرکز فرهنگی ایران در لاذقیه گروه زبان و ادبیات فارسی در سوریه راه‌اندازی میشود
در راستای گسترش همکاری‌های علمی ـ دانشگاهی بین دو کشور ایران و سوریه، گروه زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تشرین راه‌اندازی میشود.
آقای علیرضا فدوی، وابسته فرهنگی و مسئول مرکز فرهنگی ایران در لاذقیه با بسام حسن، رییس دانشگاه تشرین دیدار و در مورد تحکیم و ارتقاء همکاری‌های دوجانبه به گفتگو و تبادل نظر پرداختند. آقای فدوی در سخنانی، با اشاره به ارتباط تنگاتنگ و همکاری‌های دوجانبه دانشگاه تشرین و مرکز فرهنگی ایان در لاذقیه اظهار کرد: با توجه به ظرفیت‌های موجود در استان لاذقیه چه از نظر حضور اساتید مجرب زبان فارسی و چه از منظر وجود علاقه و تقاضای دانشجویان به رشته زبان و ادب فارسی، جای این رشته در دانشگاه تشرین خالی است. وابسته فرهنگی کشورمان افزود: مرکز فرهنگی کشورمان در لاذقیه برای هرگونه کمک و اقدام لازم جهت راه‌اندازی گروه زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تشرین آمادگی کامل دارد. این پیشنهاد مورد استقبال رییس دانشگاه تشرین قرار گرفت و مقرر شد اقدامات لازم از سوی دانشگاه برای اخذ موافقت‌های لازم و انجام مقدمات کاری جهت تشکیل و افتتاح گروه زبان فارسی در سال جدید تحصیلی صورت پذیرد. همچنین، درباره همکاری‌های دوجانبه در زمینه اعطای بورسیه تحصیلی به دانشجویان سوری و بهره‌مندی اساتید دانشگاه از تجارب علمی و صنعتی جمهوری اسلامی ایران، به بحث و تبادل نظر پرداخته شد.
در ادامه، وابسته فرهنگی کشورمان، فراخوان دو مسابقه بین‌المللی علمی در کشورمان، شامل: بیست و نهمین «جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» و دومین دوره رقابت‌های علمی «کنز» ویژه محققان جوان جهان اسلام را به رییس دانشگاه تشرین تقدیم کرد.
همچنین وابسته فرهنگی کشورمان در لاذقیه با میرنا دلاله، دبیر شاخه حزب بعث در دانشگاه تشرین دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدار بر لزوم گسترش آموزش زبان و ادبیات فارسی در سوریه تأکید شد و از آن به عنوان عامل تقویت و گسترش روابط دوستانه میان دو ملت ایران و سوریه و توسعه بیش از پیش روابط علمی و فرهنگی بین دو کشور همسنگر یاد شد. میرنا در سخنانی، ایران و سوریه را صاحبان دو تمدن کهن و بزرگ دانست که بزرگترین ویژگی آنها فرهنگ غنی سرزمین‌شان است و به همین علت گسترش روابط فرهنگی بین دو کشور از اهمیت بسزایی برخوردار است.
آغاز نخستین دوره آموزش زبان فارسی در مالزی
نخستین دوره آموزش زبان فارسی ویژه خانواده‌های ایرانی- مالایی، به همت رایزنی فرهنگی ایران در کوالالامپور مالزی و با همکاری بنیاد سعدی و دانشگاه علامه طباطبایی تهران، در فضای مجازی، آغاز شد.
این دوره آموزشی طی 30 جلسه، در روزهای دوشنبه و چهارشنبه از طریق بستر برنامه زوم نمایندگی فرهنگی کشورمان در مالزی برگزار خواهد شد. گفتنی است؛ ضبط کلاس‌ها به طور کامل و بارگذاری متنها و صوتهای آموزشی در فضای گوگل درایو نمایندگی و ایجاد دسترسی فارسی‌آموزان به این فضا، از جمله اقدامات رایزنی فرهنگی ایران در کوالالامپور مالزی، در این زمینه است.
معرفی گیلان در نمایشگاه «پنجره‌ای بسوی ایران»
بیست و پنجمین قسمت از نمایشگاه «پنجره‌ای بسوی ایران» در اندونزی به معرفی جاذبه‌های گردشگری فرهنگی، تاریخی و طبیعی استان گیلان اختصاص یافت. با توجه به شیوع ویروس منحوس کرونا و عدم امکان برگزاری نمایشگاه‌های فرهنگی و هنری بصورت فیزیکی، رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اندونزی تهیه و آماده‌سازی نمایشگاه‌های سه بُعدی فرهنگی و هنری ایران اسلامی را با عنوان «پنجره‌ای بسوی ایران» در بستر فضای مجازی را، در دستور کار قرار داده است.
بر این اساس، بیست و پنجمین قسمت این مجموعه به استان گیلان تعلق یافت و در شبکه‌های اجتماعی (شامل: فیسبوک، اینستاگرام، توئیتر) و پرتال رسمی رایزنی فرهنگی و دیگر کانال‌ها و گروه‌ها برای مخاطبین به نمایش درآمد. همچنین، در ابتدای ورود به این نمایشگاه سه بُعدی، متنی درباره موضوع نمایشگاه به زبان اندونزیایی، جهت بازدیدکنندگان قرار داده شده است. رایزنی فرهنگی کشورمان از طریق این برنامه تاکنون استان‌های تهران، فارس، یزد، اصفهان، خراسان رضوی (مشهد)، آذربایجان‌شرقی (تبریز)، سیستان و بلوچستان (چابهار)، مازندران، کرمان، کرمانشاه، جزیره کیش، قزوین، زنجان، همدان، اردبیل و گیلان را معرفی کرده است.
آدرس لینک فیسبوک نمایندگی:
https://www.facebook.com/109932790551175/posts/363892361821882
آدرس لینک اصلی:
https://www.artsteps.com/view/60e7f5462863d8f338a14c3c
با حضور مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران؛ آیین گشایش «وبینار بین‌المللی ادبیات در روزگار کرونا» برگزار شد
آیین گشایش «وبینار بین‌المللی ادبیات در روزگار کرونا»، نوزدهم تیرماه 1400، با حضور ایوب دهقانکار، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، حمیدرضا نمازی، دبیر علمی وبینار و مصطفی راضی‌جلالی، مدیر دفتر گسترش شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات ایران در خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.
در ابتدای این آیین ایوب دهقانکار درباره چرایی برگزاری «وبینار بین‌المللی ادبیات در روزگار کرونا» اظهار کرد: همانطور که از عنوان همایش به خوبی پیداست، این همایش دو محور دارد؛ ادبیات و کرونا. در نگاه اول ممکن است ادبیات به عنوان یکی از شاخه‌های علوم انسانی که خود شامل نظم، نثر، عروض و قافیه، صرف، نحو، معانی، بدیع و... میشود، با یک ویروس آزمایشگاهی به نام کووید 19 که حاصل کشف دانشمندان علوم پزشکی است، نه‌تنها ارتباط چندانی نداشته باشند، بلکه کاملا ناسازگار و به قول انگلیسی زبان‌ها mutually exclusive و به قول عرب زبان‌ها مانعه‌الجمع باشند. بر این اساس، سوالی که ممکن است در ذهن مخاطب ایجاد شود، اینست که چگونه میشود این دو مفهوم و ماهیت به ظاهر نامرتبط و نامانوس یعنی ادبیات و کرونا را با یکدیگر جمع کرد و با این موضوع، همایش و وبینار برگزار کرد.
وی در ادامه افزود: برای یافتن پاسخ دقیق، باید این دو پدیده را از منظر دیگری نگاه کنیم و افق دیدمان را وسیع‌تر کرده و به قول منتقدان ادبی از جایگاهی مشرف به قضیه (Omniscient Point of View) نگاه کنیم. اگر از یک سو، ادبیات را صرفا علمی بر روی کاغذ نبینیم و از سویی دیگر، کووید 19 را هم نه در حد یک ویروس آزمایشگاهی بلکه به عنوان یک معضل اجتماعی ببینیم، آنگاه می‌توان به روزنه‌هایی رسید که از طریق آنها میشود مناسبات و رابطه این دو مفهوم را مشاهده کرد و به نتایج جالبی دست یافت.
دهقانکار همچنین گفت: دو پرسش کلان که هدف از برگزاری این همایش پیداکردن پاسخ‌هایی برای آنها است، عبارتند از: نقش ادبیات به‌طور عام در مواجهه با آسیب‌های اجتماعی چیست؟ و آیا اصولا می‌توان بین ادبیات و بحران‌های اجتماعی مناسباتی پیدا کرد یا خیر؟ و در صورتی که پاسخ ما به پرسش اول «بلی» باشد، پرسش دوم به این شکل مطرح میشود: نقش ادبیات فارسی بطور خاص در مواجهه با آسیب‌های اجتماعی چیست؟
دهقانکار با بیان اینکه برای پاسخ به پرسش اول، ضروری است ادبیات را از منظری کلان‌تر بینیم، تصریح کرد: بدین صورت که در ابتدا ادبیات را جزیی از پدیده بزرگتری به نام زبان بدانیم. با این نگاه، ادبیات حالت خاصی از بروز و ظهور زبان انسان است؛ زبان انسان معجزه خلقت است که هم در مضامین دینی ما و هم در تئوری‌های علمی روز دنیا به آن اشاره شده است؛ از جمله در آثار نوام چامسکی به‌عنوان یکی از مطرحترین زبانشناسان دنیا که تئوری فطری‌گرایی را مطرح کرده است؛ چامسکی معتقد است زبان موهبتی طبیعی است که در فطرت انسان‌ها به ودیعت گذاشته شده است. به همین دلیل است که زبانشناسان این تئوری را فطری‌گرایی (Nativism) نام نهاده‌اند. البته قرن‌ها پیش از مطرح شدن این تئوری توسط چامسکی، خداوند متعال در قرآن کریم در آیات متعددی به صورت تلویحی به این موضوع اشاره فرموده است. از جمله در آیات ابتدایی سوره مبارکه الرَّحْمَن (آیات شریفه 1 تا 4).
وی در ادامه سخنان خود تاکید کرد: به اعتقاد بسیاری از دانشمندان تمام پیشرفت‌های بشر مرهون ویژگی قوه ناطقه (زبان) انسان است؛ یکی از ویژگی‌های زبان انسان، ویژگی‌ای است به نام Displacement. به لطف مجهز بودن به این ویژگی است که انسان برخلاف سایر موجودات می‌تواند درباره مسائلی که در زمان حال وجود ندارند، همچنین در مورد مسائل آبستره و انتزاعی صحبت و تفکر کند. در واقع ما می‌توانیم درباره گذشته، آینده و همچنین درباره چیزهایی که وجود ندارند صحبت کنیم و خلاقیت‌ها، نوآوری‌ها و آفرینش‌ها، مدیون همین ویژگی زبان‌دان بودن انسان است.
دهقانکار ادبیات را بخشی از زبان خواند و اظهار کرد: ادبیات یکی از نمودها و بروزهای ویژگی زبانی انسان است در قالبی زیباتر و گاهی با انحرافی پذیرفتنی از معیار تجلی پیدا می‌کند؛ در واقع ادبیات ورژن زیباییشناختی زبان است که در ژانرهای مختلف همچون شعر، داستان، نمایشنامه و... نمود پیدا می‌کند. حال برای رسیدن به پاسخی برای اولین پرسش، باید ببینیم مناسبات زبان و نمود زیباییشناختی آن یعنی ادبیات، با فرهنگ چیست؟ در این خصوص باید گفت که دانشمندان علوم شناختی، جامعه شناسی، تحلیل گفتمان، تحلیل و گفتمان انتقادی و... به اندازه کافی در این خصوص صحبت کرده‌اند و صدها کتاب و مقاله علمی درباره این موضوع نوشته شده است که از جمله آن می‌توان به تئوری‌های متعدد علمی همچون نسبی‌گرایی زبانی (Linguistic Relativism) و جبرگرایی زبانی (Linguistic Determinism) اشاره کرد. حرف مشترک همه تئوری‌ها این است که زبان بروز و تجلی افکار انسان است؛ حال برخی دانشمندان، افکار و ایدئولوژی را متاثر از زبان می‌دانند و بعضی دیگر زبان را متاثر از جهان‌بینی می‌بینند. اما درعین‌حال فصل مشترک همه این نظریه‌ها این است که برهم‌کنش زبان و جهان‌بینی، فرهنگ و اندیشه اثبات شده است و مورد پذیرش طرفداران هردو تئوری است.
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران در پاسخ به پرسش دوم یعنی نقش و جایگاه اجتماعی زبان و ادبیات فارسی در مواجهه با شرایط جامعه و آسیب‌های اجتماعی تاکید کرد: برای بررسی این امر باید زبان را از دو منظر تاریخی (ِDiachronic) و مقطعی (Synchronic) بررسی کرد. اگر زبان را در این دو منظر بررسی کنیم، خواهیم دید زبان فارسی از حیث تعاملات و اثربخشی اجتماعی دارای ظرفیت بالقوه و بالفعل عظیمی است که کمتر زبانی در دنیا چنین ویژگی‌هایی را دارا است. در نشستی که در سال 1872 در شهر برلین کشور آلمان با حضور ادیبان و زبانشناسان اروپایی برگزار شد، پس از بررسی شاخص‌های مختلف چهار زبانِ فارسی، لاتین، یونانی و سانسکریت به عنوان زبان های کلاسیک دنیا معرفی شدند.
وی در ادامه گفت: برای کلاسیک بودن، یک زبان از نگاه این زبانشناسان می‌بایست سه شاخصه مهم داشته باشد؛ یکی آن که دارای قدمت باشد، دیگری ادبیات دیرپا و غنای ادبی داشته باشد و سوم آنکه در هزاره پایانی عمر خود تغییرات کمی کرده باشد. هرکدام از این شاخص‌ها در زبان فارسی سرآمد است، به‌واقع ما اکنون آثار حافظ، سعدی، مولانا و... که قرن‌ها پیش زیسته‌اند را می‌خوانیم، درک می‌کنیم و لذت می‌بریم. کلاسیک‌بودن زبان فارسی پتانسیل و بضاعت زبان فارسی است و بدان معنا است که این زبان اصطلاحا سرد و گرم دوران را چشیده است و در مقابل ناگواری‌ها و ناملایمات تاب‌آوری داشته است. لذا وقتی از زبان فارسی نام می‌بریم، از تمدن دیرپایی که در آن در کنار خوشی‌ها، ناملایمات، جنگ‌ها، قحطی، بیماری و... بوده و از همه این‌ها به سلامت عبور کرده و صحیح و سالم به دست ما رسیده است، سخن می‌گوییم.
وی همچنین اظهار کرد: شرط اساسی برای اینکه پدیده‌ای بتواند به تاب‌آوری جامعه در شرایط دشوار کمک کند این است که خود در مقابل ناملایمات تاب‌آوری داشته باشد. زبان فارسی این تاب‌آوری را در مقابل شرایط سخت بارها در طول تاریخ از خود نشان داده است.
او با مطرح کردن اینکه شاعران و ادبای این سرزمین در اعصار مختلف با همه ناملایمات از جمله جنگ، بیماری، قحطی و... دست و پنجه نرم کرده‌اند، اظهار کرد: این سرزمین و مردمان آن از بسیاری از گردنه‌های سخت با همراهی ادبیات فاخر خود عبور کرده‌اند. در دوران معاصر نیز شاهد هستیم که یکی از مولفه‌های اصلی و تاثیرگذار در انقلاب شکوهمند اسلامی و پس از آن شعر و ادبیات بوده است. در دوران دفاع مقدس نیز به همین شکل شاهد رویش‌هایی هستیم که اکنون در حوزه شعر و ادبیات اتفاق می‌افتد؛ شکل‌گیری ادبیات پایداری نیز حاصل برهم کنش سازنده ادبیات با معنویات دفاع مقدس به عنوان یک پدیده اجتماعی در تاریخ معاصر این سرزمین است؛ به دیگر سخن، زندگی ایرانیان در هیچ زمانه‌ای خالی از ادبیات نبوده و ادبیات نیز از زندگی و زمانه مردمان این سرزمین جدا نبوده است و این دو همیشه پا به پای هم پیش رفته‌اند.
ایوب دهقانکار در پایان سخنان خود با تشکر و قدردانی از کادر درمان کشور و مدافعان سلامت گفت: کرونا نیز بحرانی است که کشور ایران و جهان با آن دست و پنجه نرم می‌کند؛ همانطور که ادبیات در مقاطع بحرانی پیشین نقش‌آفرینی کرده است؛ در این ایام نیز می‌تواند در کنار مردمان این سرزمین به تاب‌آوری بیشتر جامعه تا ریشه کنی کامل آن کمک شایانی کند.
در بخش دیگری از افتتاحیه «وبینار بین‌المللی ادبیات در روزگار کرونا» حمیدرضا نمازی با اشاره به اینکه ما در حوزه سلامت سخت محتاج این هستیم که دست طلب را به سمت ادبیات دراز کنیم، اظهار کرد: اولین نکته‌ای که فکر می‌کنم باید به آن توجه کرد مفهوم عمومیسازی سلامتی و عمومیسازی علم است و این ترجمه‌ای است از ارتباطات علم. بسیار مهم است که ما به هر حال نمی‌توانیم مفاهیم سلامت، پزشکی و بحران‌های مختلف را با همان زبان فنی به جامعه منتقل کنیم و از جامعه انتظار تبعیت داشته باشیم.
وی در ادامه عنوان کرد: در چند سال اخیر واژه اضطراب سلامت مطرح شده است؛ درواقع بمباران اطلاعات فنی و پزشکی مردم را به سمت اضطراب سلامت می‌برد. در عمومیسازی علم و عمومیسازی سلامت مسئله مهمی که داریم این است که در بسیاری از کشورهای دنیا به این سمت و سو رفتند که از ابزار ادبیات برای ساده‌سازی و انتقال مفاهیم استفاده کنند. برخی از متخصصان حوز‌ه‌های مختلف برای اینکه مفهوم بیماری‌های گوناگون را ساده کنند تصمیم گرفتند رمان یا داستان بنویسند.
او همچنین تصریح کرد: ادبیات فارسی در ایران محتاج جدی گرفتن عمومیسازی علم است؛ درحقیقت باید تبدیل به عصایی برای حوزه سلامت شود و بحران‌های این حوزه که بتواند این مفاهیم را برای مردم ساده و آسان کند. امروز به این نتیجه رسیدیم که باید به ارتباطات علم توجه شود.
دبیر علمی وبینار بین‌المللی ادبیات در روزگار کرونا مطرح کرد: یکی از بحث‌های بسیار مهم این همایش نیز تلاش برای عمومیسازی علم است. به واقع ادبیات هسته اصلی درمان و مراقبت است؛ همیشه در طول تاریخ و در همه‌گیری‌ها دوگانه‌ای بین مراقبت و درمان وجود داشت؛ اکنون نیز به نظر می‌رسد در عصر کرونا باید از ادبیات به مثابه امر مراقبتی در مقابل این بیماری سخن گفت و نقش مراقبتی ادبیات را در نظر گرفت. ماچیزی به نام پزشکی روایی یا نقش روایت‌گری پزشکی داریم؛ روزبه روز نیز بر اهمیت این امر و گفت‌وگوی پزشک و بیمار و نقش این امر در درمان و تسکین بیمار افزوده میشود.
وی با اشاره به اینکه اثری از ثبت و ضبط سابقه تاریخی وبا در مدرسه دارالفون دیده نمی‌شود، بیان کرد: گویا میل به فراموش شدن آن بسیار قوی بود. به‌واقع چیزی که می‌تواند خاطرات تلخ را حفظ کند ادبیات است. ما سال گذشته توانستیم درس ادبیات فارسی که در رشته پزشکی مهجور بود را زنده کنیم تا به کار طبابت بیاید. به‌واقع تاریخ پزشکی در این دیار با تاریخ ادبیات گره خورده است.
حمیدرضا نمازی همچنین گفت: در «وبینار بین‌المللی ادبیات در روزگار کرونا» بنا و توجه به این است که آمیختگی ادبیات و کرونا از یک امر تزیینی فراتر برود و نشان داده شود که کرونا ادبیات چه نقش بی‌بدیلی می‌تواند در درمان، مراقبت، حل بحران‌ها، ثبت و ضبط آنچه امروز می‌گذرد و در مستندسازی و روایت داشته باشد.
در پایان افتتاحیه «وبینار بین‌المللی ادبیات در روزگار کرونا» مصطفی راضی جلالی ضمن تشکر از کادر درمان و مدافعان سلامت اظهار کرد: پس از آنکه ابلاغیه‌ای از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر شد که حتما در حوزه علمی ارتباط ادبیات و کرونا فعالیتی با حمایت معاونت امور فرهنگی انجام شود؛ برگزاری این وبینار در خانه کتاب و ادبیات ایران طراحی و برنامه‌ریزی شد و امیدواریم ماحصل «وبینار بین‌المللی ادبیات در روزگار کرونا» به ماندگاری اثرات ادبیات در شرایط بحران کمک کند.
وی افزود: ادبایی که وقتی همه‌جا را سکوت و رخوت گرفته بود، ننشستند؛ بلند شدند تا گرد رخوت را ابتدا از تن خودشان و سپس از جامعه بزدایند و با خلق آثاری که چند سال پس از این اتفاق و رخداد از انتهای اقیانوس بالا می‌آید، خود را نشان می‌دهند.
مصطفی راضی جلالی در پایان سخنان خود گفت: امیدوارم حاصل تلاش همکاران ما و استادانی که از پنج کشور در این وبینار حضور دارند در نهایت منتج به این نتیجه شود که اتفاقی که روزها و سال‌هاست منتظر آنیم تا از تهدیدها و تحدیدها فرصت بسازیم. بزرگان نظام و مملکت و زعمای قم بارها آروز کردند که از تهدیدها فرصت بسازیم و گاهی این فرصت‌ها را غنیمت ندانستیم و نتوانستیم از محدودیت‌ها فرصت بسازیم. امیدوارم این قدم خانه کتاب و ادبیات ایران سبب شود گامی هرچند کوتاه به سمت معرفی ادبیات در جامعه‌ای که اکنون بیش از هرچیزی به امید و نشاط نیاز دارد، برداشته شود.
گفتنی است علاوه بر افتتاحیه، یک نشست تخصصی از سلسله نشست‌های «وبینار بین‌المللی ادبیات در روزگار کرونا» نوزدهم تیرماه 1400 برگزار شد و بناست تا سه نشست تخصصی مرتبط با محورهای این وبینار نیز امروز یکشنبه بیستم تیرماه 1400 با حضور استادان بیش از 15 دانشگاه و پژوهشگاه از کشورهای هند، افغانستان، ایران، پاکستان و عراق برگزار شود.
معرفی تازه‌های کتاب در کتابخانه ایرانشناسی مجلس حرم امام رضا(ع) در مشهد/ اثری از پاتریک رینگنبرگ
«پاتریک رینگنبرگ»، ایرانشناس و نویسنده اهل لوزان سوئیس، در سال ۲۰۱۰م. در رشته تاریخ هنر در مقطع دکتری از دانشگاه ژنو فارغ‌التحصیل شد. او یک سوئیسی فرانسوی‌زبان است که نوشته‌هایش درباره ایران می‌تواند مورد استفاده تمامی فرانسوی‌زبان‌ها قرار گیرد. رینگنبرگ می‌کوشد به سهم خود شکاف عمیقی را که در شناخت اروپاییان از ایران به وجود آمده، پرکند و برخلاف پژوهشهای نخبه‌گرایانه ایرانشناسان فرانسوی، تصویر عمومی‌تری از ایران را عرضه دارد.
وی در سال 2012م. برای کتاب «جهان نمادین هنرهای اسلامی»، جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و جایزه بین‌المللی فارابی را دریافت کرد. دکتر پاتریک رینگنبرگ یکی از ۸ خادم نمونه فرهنگ رضوی در دوازدهمین جشنواره بین‌المللی امام رضا (ع) است. او در سال 2016م. کتاب «حرم امام رضا (ع) در مشهد» را با حمایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به زبان فرانسوی تألیف و توسط انتشارات «Candle & Fog» چاپ کرد که، در نمایشگاه کتاب فرانکفورت رونمایی شد. رینگنبرگ در این کتاب به زیبایی‌های حرم مطهررضوی (علیهالسلام) نظیرآئینه‌کاری‌ها، طلاکاری‌ها و معماری دقیق اسلامی- ایرانی آن تمرکز کرده است. وی در کتاب خود به گوشه‌ای از تجلیات هنر اسلامی- ایرانی در حرم امام رضا (علیهالسلام) و شهر مشهد اشاره می‌کند.
می‌توان گفت این کتاب برای اولین‌بار توسط یک نویسنده خارجی، بررسی مصور کامل و دقیق از حرم و معماری حرم امام رضا(ع) را از ابتدا تا سال 2012 م. نشان می‌دهد. کتاب حاضر شامل 800 عکس رنگی (عکس‌های جدید و قدیم حرم و نقشه‌های معماری)، یک کتابشناسی گسترده همراه با نقشه های تاریخی، واژه‌نامه و دو نمایه است. کتاب «حرم امام رضا (ع) در مشهد» به زبان فرانسوی در 544 صفحه با شماره رده بندی BP193.18.R5S2 2016 هم‌اکنون در کتابخانه ایرانشناسی مجلس شورای اسلامی، در دسترس مراجعین محترم قرار دارد.
در قالب سلسله نشست‌های تخصصی با سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار میشود؛ تبادل فرصت‌ها و ظرفیت‌های آموزشی «بنیاد سعدی» با نمایندگی‌های آسیا و اقیانوسیه
سلسله نشست‌های همکاری‌های آموزشی بین «بنیاد سعدی» و نمایندگی‌های ایران در حوزه آسیا_اقیانوسیه ۲۱، ۲۳ و ۲۸ تیرماه 1400 در بستر فضای مجازی برگزار میشود. نشست اول این برنامه همکاری بین بنیاد سعدی و اداره شرق آسیا و اقیانوسیه در ۲۱ تیرماه، نشست دوم با همکاری اداره شبه قاره هند در ۲۳ تیر و نشست سوم با همکاری اداره کل آسیای میانه، قفقاز و ترکیه در ۲۸ تیرماه برگزار خواهد شد.
لازم بذکر است، آشنایی همکاران صف و ستاد اداره‌کل آسیا و اقیانوسیه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با آخرین دستاوردها و برنامه‌های آموزشی بنیاد سعدی و نیز اهتمام به مسائل و نقطه نظرات برجسته نمایندگی‌های فرهنگی کشورمان که نمایندگان بنیاد سعدی نیز می‌باشند، از مهمترین اهداف برگزاری این نشست است.
رئیس بنیاد سعدی:
سامانه آموزش مجازی زبان فارسی «چارچوب» تحول بزرگی در آموزش فارسی در جهان است
۱۶ تیر ۱۴۰۰ | ۱۰:۵۳ کد : ۳۶۲۲ اخبار بنیاد سعدیتعداد بازدید:۲۲۷
https://saadifoundation.ir/fa/news/3622
رئیس بنیاد سعدی در مراسم رونمایی از سامانه آموزش مجازی زبان فارسی «چارچوب» گفت: خوشحالم که شاهد یک گام جدید در ایفای وظایف بنیاد سعدی در امر آموزش و گسترش زبان فارسی در جهان هستیم و راه‌اندازی سامانه آموزش مجازی زبان فارسی «چارچوب» تحول بزرگی در آموزش فارسی در جهان است.
سامانه آموزش مجازی زبان فارسی «چارچوب» تحول بزرگی در آموزش فارسی در جهان است
رئیس بنیاد سعدی در مراسم رونمایی از سامانه آموزش مجازی زبان فارسی «چارچوب» گفت: خوشحالم که شاهد یک گام جدید در ایفای وظایف بنیاد سعدی در امر آموزش و گسترش زبان فارسی در جهان هستیم و راه‌اندازی سامانه آموزش مجازی زبان فارسی «چارچوب» تحول بزرگی در آموزش فارسی در جهان است.
در این مراسم که با حضور مدیران شرکت «رایا کتاب» و معاونان، مدیران و کارشناسان بنیاد سعدی و همچنین حضور مجازی بیش از ۲۰۰ نفر از مدرسان و مخاطبان از سراسر جهان به صورت همزمان در فضای مجازی اسکای روم، آپارات و اینستاگرام بنیاد سعدی برگزار شد، غلامعلی حدادعادل، رئیس بنیاد سعدی اظهار کرد: امروز که برای آموزش زبان فارسی نرم‌افزار آموزشی جدیدی افتتاح کردیم، این مجموعه نرم‌افزارها ما را سریعتر به اهدافمان در آموزش و گسترش زبان فارسی در جهان می‌رساند.
وی با اشاره به تجربیاتش در زمان تصدی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی وزارت آموزش و پرورش به‌عنوان مسئول برنامه‌ریزی و تألیف کتاب برای دانش آموزان، گفت: در آن سال‌ا مشکل ما این بود که هنگام تغییر یک کتاب، باید به حداقل ۱۰۰ هزار معلم در سطح کشور آموزش می‌دادیم و چنین کاری صدها برابر تألیف کتاب هزینه و زحمت داشت و به سختی اجرایی می‌شد؛ بنابراین همیشه آرزو داشتم آموزش ضمن خدمت پا‌به‌پای تغییرات کتاب درسی به ما کمک کند. حالا با پیشرفت فناوری‌های آموزشی و الکترونیکی می‌بینم یکی از بزرگترین آرزوهای ما در دسترس است.
وی خاطرنشان کرد: با استفاده از فناوری‌های آموزشی جدید، دسترسی همه به امکانات آموزشی تقریباً یکسان میشود. حداد عادل با بیان اینکه اتفاق دیگر این است که در کشور متخصصان حوزه مجازی به طور کمی و کیفی زیاد شده‌اند، افزود: ما از برکت یک بخش خصوصی کارامد و قابل اعتماد برخورداریم و شرکت‌هایی قابل اعتماد مثل «رایا کتاب» که ما می‌توانیم با آنها کار کنیم زیاد شدند و من از آنها تشکر می‌کنم.
در ادامه، رضا مراد صحرایی، معاون آموزش و پژوهش بنیاد سعدی نیز با بیان اینکه راه‌اندازی سامانه آموزش مجازی زبان فارسی «چارچوب» حاصل تلاش دوجانبه بخش خصوصی و دولتی است، اظهار کرد: شرکت «رایا کتاب» با علاقه‌مندی فوق‌العاده‌ای وارد این موضوع شد و نشان دادند برای آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان اولویت اول درآمد نیست، بلکه عشق به زبان فارسی و ایران است.
صحرایی افزود: امروز شما شاهد کار میان رشته‌ای و جمعی میان تخصص‌های مختلف هستید که جای تحسین دارد و این سامانه خدمتی از سوی بنیاد سعدی در مرحله اول به مدرسان زبان فارسی است، که علاقه‌مند به خدمت هستند.
وی خاطرنشان کرد: این سامانه همچنین در مرحله دوم در دسترس زبان آموزانی قرار می‌گیرد که به هر دلیلی به امکانات آموزشی دسترسی ندارند، چون رایزنی‌های فرهنگی به عنوان نمایندگان بنیاد سعدی، معمولاً در پایتخت کشورها حضور دارد و در باقی شهرها دفتر و رایزنی نیست. معاون آموزش و پژوهش بنیاد سعدی اذعان کرد: این نخستین کار علمی در فضای مجازی مبتنی بر رویکرد دستور آموزشی است و آزمون این سامانه، هم دانش و هم کنش زبان فارسی را می‌سنجد که مشابه آن را در سامانه دیگری ندیدم. وی یادآوری کرد: ویژگی دیگر این سامانه آن است که آزمون آن در نهایت منجر به دریافت یک مدرک بین‌المللی میشود.
احسان طوفانی نژاد، مدیر آموزش مجازی و تولید محتوای الکترونیکی بنیاد سعدی نیز در این مراسم با بیان اینکه از محتوای استاندارد مجموعه کتاب «چارچوب» در این سامانه استفاده کردیم، گفت: روش کار و فعالیت سامانه آموزش مجازی زبان فارسی «چارچوب» شامل چند فعالیت اصلی است؛ مرحله اول مربوط به ۱۰۳ ویدئوی آموزشی شرکت «رایا کتاب»، تمرین‌های مروری هر درس و آزمون پایان دوره است. وی افزود: این ویدئوها تعاملی و به صورت پرسش و پاسخ است که کاربر باید به سوالات جواب بدهد و علاوه بر اینکه مدرس تدریس انجام می‌دهد، در کنار آن محتوای آموزشی دارد که موجب غنای یادگیری میشود.
مدیر آموزش مجازی بنیاد سعدی یادآوری کرد: یکی از مهمترین ملاک‌ها و اثرگذاری‌ها در یادگیری بازخوردهای تأییدی، ترغیبی و اصلاحی است. همه این بازخوردها شامل دو نوع است؛ سیستمی که سامانه به طور هوشمند تصحیح می‌کند و جواب می‌دهد و یکی دیگر بازخورد با عامل انسانی برای افزایش احساس حضور است؛ یعنی مدرس به عنوان پشتیبان علمی پاسخ‌ها را گوش می‌دهد و جواب آن را برای کاربر می‌فرستد.
وی در مورد نوع نظارت بر سامانه آموزش مجازی زبان فارسی «چارچوب» گفت: از چهار گروه مؤلفان، متخصصان آزفا، مدرسان و کاربران درخواست کردیم نظارت بر سامانه محتوایی و تخصصی تمام موارد آموزشی در «چارچوب» را داشته باشند تا با کمترین مشکل رو‌به‌رو باشیم. طوفانی نژاد خاطر نشان کرد: برای راه اندازی سامانه زمانی را به بهره‌برداری آزمایشی با کمک مدرسان زبان فارسی از کشورهای مختلف صرف کردیم و بازخوردها دریافت شد و از کمک آنها تشکر می‌کنیم. امروز نیز از اولین مرحله سامانه آموزش مجازی زبان فارسی «چارچوب» رونمایی میشود.
در ادامه، علی پرهام نیا، مدیر شرکت «رایا کتاب» در این مراسم گفت: در دهه ۸۰ میلادی آموزش و یادگیری الکترونیکی به وجود آمد و الان کرونا ضرورت آموزش از راه دور را فراگیر و عمومی کرده است. در دسترس بودن و اثربخشی از جمله مزایای استفاده از چنین تکنولوژی‌هایی است. وی با اشاره به فعالیت‌های شرکت متبوعش در حوزه آموزش مجازی گفت: در راه اندازی سامانه چارچوب با همکاری بنیاد سعدی، امروز باور داریم سالهای آینده آموزش زبان فارسی یکی از افتخارات دیگر شرکت ماست و افتخار می‌کنیم که در این حوزه بسترهای آموزش الکترونیکی را توسعه می‌دهیم.
وی درباره چگونگی راه اندازی سامانه مجازی «چارچوب» گفت: حدود سه هزار ساعت کار برنامه‌نویسی برای تولید اولیه این سامانه انجام شد و این سامانه یک وب اپلیکیشن است و نیاز به نرم‌افزاری غیر از مرورگر ندارد و قابل استفاده در تمام دستگاه‌های الکترونیکی است. در این سامانه کارپوشه‌ای برای کاربران نگهداری میشود و امکان برنامه‌ریزی متنوعی را در اختیار مدرس می‌گذارد.
پرهام‌نیا در پایان با تشکر از بنیاد سعدی گفت: در میان فعالیت‌های آموزشی که این سال‌ها داشته‌ایم، بدون اغراق گروه بنیاد سعدی تا به امروز بهترین گروه آموزشی بوده است که ما با آن کار کردیم و بسیار از آنها یاد گرفتیم. علاقه‌مندان می‌توانند فیلم معرفی آموزش وب محور زبان فارسی «چارچوب» را از آدرس https://s1f.ir/persiangrammar
مشاهده کنند.
فارسی آموزان با رویداد فرهنگی «شاهنامه با سخنوران» زیباتر صحبت کردند
اختتامیه رویداد فرهنگی «شاهنامه با سخنوران» با شرکت‌کنندگانی از داخل و خارج از ایران به صورت حضوری و مجازی در وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی برگزار شد. این مراسم با حضور علیرضا بای، رئیس مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، محمدرضا کارگر، مدیرکل امور موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی و تاریخی، سمیرا یافتیان مدیر روابط عمومی بنیاد سعدی، حمیدرضا امیرافضلی، استاد فن بیان، علی مؤمن‌لو، دبیر ستاد فضای مجازی و همچنین حضور مجازی مهمانانی از شهرهای مختلف ایران و کشورهای هند، بنگلادش و پاکستان برگزار شد.
در ابتدای این برنامه، علیرضا بای درباره استقبال از مسابقه «شاهنامه با سخنوران» گفت: در برگزاری رویداد «شاهنامه با سخنوران» علاوه بر ایران، علاقه‌مندانی از سایر کشورها نیز شرکت کرده‌اند که این موضوع نشان دهنده اهمیت زبان پارسی و شاهنامه فردوسی است. وی ضمن ابراز خرسندی از رونق شاهنامه‌خوانی در میان نونهالان، نوجوانان، جوانان افزود: این نشان‌دهنده قدرت زبان و ادب فارسی است. لازم است حداقل در شرایط موجود ویروس کرونا در جهان با برنامه‌های مجازی از این دست، فرصت‌های بیشتری برای معرفی مفاخر کشورمان ایجاد کنیم.
وی ضمن تشکر از همکاری بنیاد سعدی برای شکل گیری این رویداد فرهنگی گفت: امیدوارم این مشارکت و همکاری برای گردهمایی‌ها در آینده ادامه داشته باشد تا بتوانیم در معرفی بزرگان ادبی کشورمان در داخل و خارج از کشور، آن گونه که شایسته و بایسته این بزرگان است، عمل کنیم.
در ادامه محمدرضا کارگر، با قدردانی نسبت به برگزاری این رویداد گفت: حیات هر جامعه‌ای بستگی به سرمایه‌های اجتماعی آن دارد، به‌طور حتم مفاخر فرهنگی و ادبی مهمترین سرمایه‌های اجتماعی هستند و صیانت و پاسداری از آنها یک وظیفه ملی و همگانی است.
وی افزود: سرمایه‌های اجتماعی و مفاخر فرهنگی و ادبی مانند فردوسی حکیم، سعدی، حافظ و… با هیچ حادثه‌ای از بین نمی‌روند و همواره در تاریخ و فرهنگ کشور ماندگار هستند. همه ما وظیفه داریم تا از این سرمایه‌های اجتماعی به خوبی نگهداری کنیم. در ادامه این جلسه، سمیرا یافتیان، مدیر روابط عمومی بنیاد سعدی با معرفی مختصر مجموعه فعالیت‌های بنیاد سعدی برای گسترش زبان فارسی در جهان، درباره «شاهنامه با سخنوران» گفت: ما کاری را با عنوان «با سخنوران سعدی» در بنیاد سعدی با استاد حمیدرضا امیرافضلی، معلم فن بیان شروع کردیم تا فارسی‌آموزان خارجی بتوانند بهتر و زیباتر به زبان فارسی صحبت کنند.
وی افزود: بسیاری از کشورها بعضی از حروف ما را ندارند و به درستی نمی‌توانند ادا کنند و بسیاری از آنها علاقه‌مند به بیان شیوای فارسی هستند تا بتوانند در کنار آن درآمد یا شغلی داشته باشند. به عبارتی این فارسی آموزان می‌توانند مجری یا راهنمای گردشگری شوند و در فضاهای مختلف کار کنند و اگر استاد زبان فارسی می‌شوند نیز بتوانند به شیوایی صحبت کنند.
یافتیان یادآوری کرد: در همین راستا با همت آقای مؤمن لو، دبیر ستاد فضای مجازی و با راهنمایی دکتر بای، توانستیم برنامه «شاهنامه با سخنوران» را در داخل و خارج از کشور داشته باشیم و استقبال بسیار خوبی شد و بعد خارجی به عهده ما بود و متشکرم از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید. مدیرروابط عمومی بنیاد سعدی درباره فارسی آموزان خارجی نیز عنوان کرد: بعضی از این دوستان در سطح پایه یا میانی در زبان فارسی هستند، اما با کمک استادان خود کمک کردند فارسی آموزان ما در این مسابقه شرکت کنند و به مرحله کسب رتبه برسند.
در ادامه حمیدرضا امیرافضلی، معلم فن بیان و داور این رویداد فرهنگی با تشکر از وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: این نهادها به دلیل خدمت خوبی که انجام می‌دهند، شریان فرهنگی را در کشور جاری نگه داشتند و معتقدم با فعالیت‌هایی از این دست امکان روشن نگه داشتن نور امید و فرهنگ وجود دارد.
وی افزود: امیدوارم با برنامه‌هایی نظیر «شاهنامه با سخنوران» بتوانیم کشور و فرهنگ را به جهانیان بشناسانیم و از بنیاد سعدی نیز تشکر می‌کنم.
امیرافضلی خاطرنشان کرد: در روزگاری که در فضای مجازی مسابقه‌های سطح پایین برگزار میشود، چنین اقدام فرهنگی برای حکیم ابوالقاسم فردوسی بسیار ارزشمند است. به عنوان داور این برنامه تمام این عزیزان را برنده می‌دانم، چون سرمایه‌های معنوی کشور هستند و امیدوارم این همکاری تداوم یابد.
در پایان این نشست از برگزیدگان این دو رویداد با هدایای صنایع دستی شرکت چادیشو و اشتراک یکساله کتاب الکترونیکی از شرکت طاقچه تجلیل شد. بر اساس اعلام مسئولان این دو رویداد فرهنگی، در بخش مسابقه شاهنامه با سخنوران، آریامهر مولایی برگزیده خردسال، ضحی حمزه برگزیده کودک، کیانا رهنورد برگزیده نوجوان و ریحانه بختیاری به‌عنوان برگزیده جوان و بزرگسال تجلیل شدند و از سیندخت ابدالی (گروه شاهنامه‌خوانی)،عیسی صادقی و حمیدرضا افضلی (داور) تقدیر ویژه شد.
بر این اساس، در رویداد «شاهنامه با سخنوران» در بخش خارج از کشور نیز عزت ماه مستان شایوا از تاجیکستان برگزیده اول، سید عالم حسین رضوی از هند برگزیده دوم و رابعه آصف از پاکستان برگزیده سوم شناخته شدند و از بادلمیا از بنگلادش و زهرا رحمانی (گروه شاهنامه‌خوانی دختران دبیرستان کویته پاکستان) تقدیر ویژه شد.
بر اساس اعلام مسئولان برگزاری، اشتراک یک ساله وبگاه طاقچه برای شرکت‌کنندگان خارج از کشور به شیخ محمد عبدالسلام (بنگلادش)، تمام صائمه (سوریه)، سمیه سلطان جوتی (بنگلادش)، آیدانا نوربک قیزی (قرقیزستان)، سیده زینب حمدانی (هند) و برای شرکت‌کنندگان ایرانی به حامد علیپور، رزا کمال‌پور، فاطمه ژیانی، عادل داستان و برگزیده کودک النا فرنیا شش ساله از تهران اعطا شد.
با همکاری رایزنی فرهنگی ایران و نماینده بنیاد سعدی در جمهوری ارمنستان آزمون پایان دوره کلاس‌های آزاد زبان فارسی در ایروان برگزار شد
دوره مقدماتی کلاس‌های آموزش آزاد زبان فارسی در مسجد کبود ایروان با برگزاری آزمون‌های کتبی و شفاهی پایان یافت. دوره مقدماتی کلاس‌های آموزش آزاد زبان فارسی در مسجد کبود ایروان که تحت نظارت رایزنی فرهنگی کشورمان در ارمنستان برگزار میشود، با برگزاری آزمون‌های کتبی و شفاهی پایان یافت. در این دوره آموزشی، فارسی‌آموزان طی سه ماه با آموختن الفبای فارسی و مکالمات متداول روزمره، برای دوره میانی که از شهریورماه آغاز خواهد شد، آماده شدند.
دوره‌های آموزش آزاد زبان فارسی در مسجد کبود ایروان که پس از وقفه‌ای یکساله از سر گرفته شد، در سه سطح مقدماتی، میانی و پیشرفته برگزار میشود و فارسی‌آموزان پس از گذراندن سطح پیشرفته موفق به اخذ گواهینامه پایان دوره آموزش آزاد زبان فارسی خواهند شد.
این دوره‌ها که توسط هایک سوغومونیان، از اساتید زبان فارسی تدریس میشود، همواره با استقبال خوب علاقه‌مندان زبان فارسی همراه بوده است و افراد در بازه‌های سنی و سطوح تحصیلی مختلف آشنایی خوبی با زبان فارسی پیدا کرده‌اند و این امر به ویژه در آزمون شفاهی این دوره و تسلط خوب فارسی آموزان به محاورات معمول زبان فارسی کاملاً مشهود بود. نکته جالب در این دوره از آموزش آزاد زبان فارسی مسجد کبود ایروان، درخشش فارسی‌آموز هشت سالهای بود که هم در آزمون کتبی و هم در آزمون شفاهی یکی از بالاترین نمرات را به خود اختصاص داد.
تمدید مهلت ارسال آثار به همایش بین‌المللی ایرانشناسی تا ۲۵ مردادماه 1400
مدیرکل گروه پژوهشهای ایرانشناسی، اسلام‌شناسی و نسخ خطی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران از تمدید مهلت ارسال آثار و مقاله به همایش بین‌المللی «ایران شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» تا تاریخ ۲۵ مردادماه 1400 خبر داد. علی‌محمد طرفداری دبیر اجرایی این همایش گفت: با توجه به آثار ارسال شده و درخواست برخی از محققان و پژوهشگران مبنی بر تمدید تاریخهای مربوط به دریافت چکیده و اصل مقالات، مهلت ارسال آثار تا تاریخ ۲۵ مردادماه تمدید شد. وی ادامه داد: همایش بین‌المللی «ایران شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» با هدف بررسی فراز و فرود مطالعات ایرانشناسی در جهان در سده‌های گذشته و وضعیت کنونی در تاریخ اول و دوم شهریورماه بصورت مجازی برگزار میشود.
مدیرکل گروه پژوهشهای ایرانشناسی، اسلام شناسی و نسخ خطی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و دبیر اجرایی این همایش با اشاره به استقبال قابل توجه از همایش بین‌المللی «ایران شناسی: تجربه دیروز، وضعیت حال، نگاه به آینده» گفت: تاکنون چکیده‌ها و مقالات متعددی از کشورهای جهان اسلام و عرب‌زبان، کشورهای اروپایی، کشورهای حوزه شبه قاره هند و نیز محققان داخل کشور به دبیرخانه ارسال شده است.
وی گفت: مقالات دریافتی از نظر بررسی و توجه به موضوعات گوناگون در حوزه مطالعات ایرانی از تنوع بسیاری برخوردار هستند.
طرفداری اظهار داشت: ایرانشناسی در اروپا، آمریکای شمالی و آینده آن، ایرانشناسی در اروپای شرقی، روسیه و کشورهای همجوار آن، ایرانشناسی در شرق دور و سایر نقاط جهان، جریان‌ها و مکاتب ایرانشناسی در جهان غیر ایرانی، فراز و نشیب‌های ایرانشناسی در جهان از ابتدا تا اکنون، بررسی کارنامه مراکز ایرانشناسی در جهان، بررسی زندگی و آثار ایرانشناسان بین المللی، نقد و بررسی آثار و دیدگاه‌های ایرانشناسان غیرایرانی، نقد و بررسی رشته ایرانشناسی و گرایش‌های آن، بررسی روند ایرانشناسی در ایران و شناسایی خرده فرهنگ‌های ایرانی، چگونگی بومی‌سازی ایرانشناسی در ایران و نقش محققان ایرانی در این زمینه، جایگاه و نقش محققان ایرانی در ایرانشناسی بین‌المللی، مقایسه تطبیقی جریان‌های ایرانشناسی در جهان با جریان‌های ایرانشناسی داخلی از جمله محورهای این همایش بین‌المللی هستند.
مدیرکل گروه پژوهشهای ایرانشناسی، اسلام شناسی و نسخ خطی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ادامه داد: از دیگر محورهای این همایش می‌توان به جایگاه ایرانشناسی در مطالعات دایره‌المعارفی و دانشنامه‌ای، مطالعات نسخ خطی فارسی در جهان غیر ایرانی، جایگاه هیئت و مبلغان مذهبی مسیحی اروپایی در ایرانشناسی، جایگاه رجال سیاسی و نظامی اروپایی در ایرانشناسی، تاثیرات ایرانشناسی بر شکل‌گیری ملی گرایی و هویت ملی ایرانیان و تحقق وحدت ملی و بررسی شاخه‌های گوناگون و گسترده ایران شناسی اشاره کرد.
وی خاطرنشان کرد: نوع مطالعات ایرانی در کشورهای مختلف جهان از مهمترین موضوعاتی است که محققان و اندیشمندان این حوزه در ارسال آثار خود به آن توجه کرده‌اند. همچنین تاکنون استادان متعددی از دانشگاه‌های کشورهایی چون استرالیا، کانادا، فرانسه، ایتالیا، هندوستان، مراکش، الجزایر، اردن، عراق، بوسنی و هرزگوین و صربستان در این همایش شرکت کرده و چکیده یا اصل مقاله خود را ارسال کرده‌اند. همچنین مشارکت محققان داخل و خارج از کشور خوب و از نظر تنوع قابل توجه بوده است.
لازم به توضیح است، چکیده‌ها، مقالات و سئوالات مربوط از طریق ایمیل همایش به آدرس: iranologyconference@gmail.com دریافت و پاسخ داده خواهد شد. همچنین مقرر شده تا گزیده مقالات برتر این همایش در قالب ویژه‌نامه مجلات علمی و یا به صورت کتاب منتشر شود.
منابع:
خبرگزاری‌ایرنا، خبرگزاری ایسنا، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، بخش اخبار ایرانشناسی مرکز اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی، بخش اخبار ایرانشناسی کتابخانه مجلس شورای اسلامی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، بنیاد سعدی، کمیسیون ملی یونسکو- ایران، اخبار حوزه ایرانشناسی خبرخوانهای «ویستا» و «خبربان».